Overspel: wat ieder koppel moet weten

Hoe breng je het vertrouwen terug wanneer je diep door je partner bent gekwetst? Hoe kun je na jaren van teleurstellingen de relatie helen? En een complete nieuwe band creëren met de persoon met wie je al jaren samen bent? Of je in je relatie te maken hebt gehad met overspel of niet, dit artikel kan, ongeacht je situatie, nieuwe inzichten geven. Maar dit artikel kan ook duidelijke handvatten aanreiken om de wonden te helen.   
 

Impact van overspel

Dat overspel pijnlijk is, of zelfs traumatiserend, dat weten we allemaal. Maar de gradatie van pijn is lastig visueel waar te nemen. Daarom lees je hier een aantal opmerkingen van mensen die hun pijn onder woorden hebben gebracht:

‘Op mijn zeventiende werd ik verkracht door een groep, en had daarna jarenlang therapie nodig om er weer bovenop te kunnen komen. Maar tien jaar later, toen mijn man een affaire had, was de pijn velen malen erger.’

‘De affaire van mijn partner was pijnlijker dan het verliezen van mijn kind. Het verlies van mijn kind was geen opzettelijke daad door iemand van wie ik hield. Maar het bedrog door de persoon met wie je een relatie hebt, is een bewuste en kwetsende daad. En hier word je niet alleen met verlies geconfronteerd, maar ook met bedrog.’

Sterke woorden, die zelfs ongeloofwaardig kunnen klinken. En je zou kunnen denken dat als de eerste steen er niet gelegen had, de tweede niet zo hoog was gekomen. Maar desondanks, dit is hoe sommigen van ons een affaire ervaren.

Voor de bedrogen partner is de gebeurtenis vaak diep traumatiserend, voor de schuldige niet noodzakelijk

De dader kan een affaire zelfs zien als iets waar hij/zij recht op had, en hij/zij heeft niet noodzakelijk spijt. Omdat ze goed met die persoon konden praten, of de minnaar (minnares) vergrootte het gevoel van eigenwaarde, of de eenzaamheid werd verdreven.

Dit trauma in de relatie is bijzonder eigenaardig, omdat de belevenissen van beide partners zo verschillend kunnen zijn. Waar de ene partner opbloeit, kan de andere partner suïcidale gedachten krijgen. Toch besluit je om de persoon, die je zo diep heeft gekwetst, niet uit je leven te verbannen, maar de connectie met hem/haar te herstellen. Wat zeker niet gemakkelijk is.

Wat er gebeurt bij de bedrogen partner

Het eerste wat ik tegen mijn cliënten zeg, is dat de orkaan van emoties, gedachten en gevoelens, die ze hebben en waar ze gek van worden, normaal is. Dit is een menselijke reactie op het trauma.

De gebeurtenis triggert vaak het gevoel van verlies van jezelf

Het verliezen van het beeld van jezelf. Eerst zag je jezelf als grappig, aantrekkelijk, interessant, pienter en charmant. Maar nu, na het ontdekken van de affaire, voelt het alsof alle energie je ontnomen is. Je kunt je bed niet meer uitkomen. Je hebt niet het gevoel dat je nog iets kan geven, aan niemand. Je voelt jezelf onaantrekkelijk. Je verliest de kern van jezelf en je zelfvertrouwen. Je verliest het gevoel van speciaal zijn. Omdat je dacht dat je bijzonder voor je man of vrouw was. Je dacht dat jullie band bijzonder was. Maar nu heb je ontdekt dat je partner die persoon mee heeft genomen naar jullie favoriete restaurant. Of hij/zij is met de ander naar de plekken gegaan die voor jullie van speciale betekenis waren. Betekenisvolle elementen uit jullie leven zijn nu met een ander gedeeld.

Mensen voelen het verlies van zelfrespect. En vragen zich af in hoeverre ze bereid zijn te gaan om hun partner terug in hun leven te accepteren of zelfs terug te winnen. En daar kunnen ze zich voor schamen. Ze voelen zich vernederd. Omdat ze dit niet zagen aankomen. Voor iedereen was het duidelijk, behalve voor hen. Ze voelen zich dom.

Je verliest de controle over je woorden en je acties. Mensen worden compulsieve controleurs. Maar ze voelen zich tegelijkertijd ziek van de speurtochten die ze uitvoeren. Je wordt geconfronteerd met het verlies van controle over je leven. Of het verlies in het vertrouwen in degene die je hoorde te beschermen – de hogere macht, of God. Hoe kon God mij zo bedriegen? Wat betekent dit? Alles wat je had en waar je op vertrouwde valt nu uit elkaar.

Hoe de relatie te herstellen?

Sommige relaties zullen na een affaire herstellen. Andere, zelfs als de partners nog bij elkaar blijven of in relatietherapie gaan, niet. Maar hier geef ik jou de nodige tips, die bewezen hebben sterk te helpen bij het redden van de relatie.

Notitie: alle eerste stappen sla ik hier over. Dit zijn: A) Acute fase – dealen met het trauma. B) Betekenis of oorzaken van de gebeurtenis in kaart brengen.

1. Compensatie ontvangen voor het destructief gedrag

Emotionele compensatie – dit lijkt een essentiële sleutel te zijn voor het herstellen van het vertrouwen. Dit kan vervolgens het trauma en de relatie helen. Wanneer ons hart extra aandacht krijgt, en op een bijzonder manier gekoesterd wordt, heelt dit wonden en brengt het vertrouwen terug. Wat zou je partner voor jou kunnen doen om te compenseren voor wat hij/zij jou heeft aangedaan? Wat kan hij/zij voor je doen zodat je je gezien, gehoord, bijzonder en weer speciaal kan voelen? Antwoorden die ik in mijn praktijk hoor, zijn vaak eenvoudig:

– ‘Ik wil de bevestiging van mijn vrouw zien dat ze mij wil. En dat wil ik zien door zo veel mogelijk lichamelijke affectie van haar te krijgen. Meerdere malen per dag.’
– ‘Ik wil dat mijn man iedere week initiatief neemt om mij uit te nodigen voor het samen doen van leuke dingen.’
– ‘Ik wil dat mijn vrouw iedere dag aan mij vertelt hoeveel ze van me houdt en hoe bijzonder ik voor haar ben.’

2. De minnaar of minnares nooit meer zien of spreken

Desnoods van baan veranderen.

3. Een affaire is een emotionele verslaving

Een persoon die uit een affaire komt, kan soortgelijke reacties hebben als een verslaafde: ze maken excuses en willen behandeling vermijden. Wanneer je partner zijn/haar minnaar of minnares los heeft gelaten, verwacht dan afkickverschijnselen. Depressie, die soms tot zes maanden kan duren. Je partner zal vaak afstand nemen en mogelijk zul je gedurende deze tijd niet veel aan hem of haar hebben.

Maar na twee jaar hard werken, en het volgen o.a. van de stappen die hier staan, kan de relatie helen.

Uit elkaar of niet?

Als je denkt dat het voor jou beter is om de relatie te verbreken, dan zeg ik: “Je hebt gelijk, de ander heeft je heel diep gekwetst.”

Maar wanneer mijn cliënten zeggen: “Ik wil eruit komen en mijn relatie redden”, is mijn antwoord: ”Ook hier liggen mogelijkheden en ik kan je laten zien hoe je dit kunt doen.”

Relatietherapeut Anna Klijn, Woudrichem N-B