Hoe het besluit te nemen: uit elkaar gaan of niet?

Hoe neem je het besluit met betrekking tot uit elkaar gaan of niet, op het moment dat je serieuze twijfels hebt over de toekomst van je relatie?

De reden waarom mensen twijfelen als het gaat om een keuze maken, is niet alleen omdat er gevolgen zijn, terwijl iemand negatieve gevolgen natuurlijk het liefst wil vermijden, maar ook omdat er verantwoordelijkheden zijn. 

Hoe groter het besluit, hoe groter de verantwoordelijkheden. En het kan heel beangstigend zijn om een besluit te nemen en voor de rest van je leven met de gevolgen daarvan te leven.

Behalve dat heb je waarschijnlijk veel in je relatie geïnvesteerd, je bent er jaren aan toegewijd geweest, je hebt samen een geschiedenis. En daarom kan de vraag ontstaan: geef ik niet te snel op?

Wat er dan kan gebeuren, is dat iemand in een tweestrijd komt te zitten. Je ziet twee plaatjes, er zijn twee type gevoelens, twee stukken informatie. Maar die twee delen spreken elkaar tegen - en sluiten elkaar uit. 

Er zijn en voor- en nadelen.

Met andere woorden: er is een intern conflict, een dilemma. Een worsteling, waarbij twee soorten gedachten elkaar uitsluiten en niet met elkaar te combineren zijn.

En wat er dan gebeurt, is dat de persoon de ene dag denkt: ik kan beter uit elkaar gaan, en de andere dag: ik denk dat ik toch beter in de relatie kan blijven.

Een besluit nemen doe je daarbij op het moment dat je niet over de volledige informatie beschikt, per definitie niet. Je weet natuurlijk niet wat de toekomst gaat brengen. En een besluit nemen terwijl je niet alles kan berekenen, is eng om te doen. Daarom vermijden mensen het liefst het nemen van het besluit. Ze stellen het ondernemen van de actie uit, en dat kan de situatie soms alleen maar erger maken. En soms kan het zelfs voor rampzalige escalaties zorgen.

Daarom wil ik je een eenvoudige methode geven om dat soort dilemma’s op te oplossen.

Hoe het besluit te nemen

Een besluit nemen is een heel moeilijk, maar ook creatief proces. De aanpak heeft tegelijkertijd een logische volgorde.

In je aanpak hou je rekening met vier elementen:

- Je intuïtie;
- Je gevoel;
- De zaken waar je voor staat: je normen & waarden/ je geweten;
- Je rationele gedachten (over de situatie).

Alle vier elementen hebben aandacht nodig om een volledig beeld te kunnen krijgen.

Mensen die in hun besluitproces te veel op hun gevoel afgaan, kunnen de realiteit uit het oog verliezen, en mensen die te veel op rationele gedachten leunen, kunnen zichzelf verliezen in de situatie of in de stappen die ze zetten.

De kunst van het besluit nemen is trouw blijven aan jezelf en tegelijkertijd niet de connectie met je omgeving, de realiteit, verliezen.

 

3 belangrijke stappen

Als ik jou de vraag stel: Wat is scheiden? Welke definitie, behalve de juridische, kan je dan aan het woord ‘scheiden’ geven?

Een van de definities is: scheiden is een manier om een probleem op te lossen, dat je denkt niet op te kunnen lossen als je bij elkaar blijft.

Met andere woorden: uit elkaar gaan is een oplossing. En meestal een oplossing voor emotionele, mentale of spirituele pijn.

Dit alles brengt ons bij het stappenplan:

Stap 1. Behoefte in kaart brengen

Je moet jezelf begrijpen, je wensen opsommen, je deal-brekers en je grenzen helder hebben.

Stap 2. Omschrijf het probleem

Harde problemen
Affaires, emotionele & fysieke mishandeling, misbruik van middelen/ verslavingen.

Meestaal is één persoon verantwoordelijk voor het introduceren van deze problemen in de relatie. Hoewel soms ook beide personen een hard probleem in de relatie inbrengen. Bijvoorbeeld: beide personen hebben een affaire.

Zachte problemen
Alle andere problemen buiten de bovengenoemde harde problemen zijn zachte problemen: ontbreken van connectie of verbinding, zorgen om intimiteit of seksualiteit, opvoeding van de kinderen, oneens zijn over de verdeling van het budget etc.

Meestal zijn beide personen verantwoordelijk voor het creëren en in stand houden van zachte problemen in de relatie.

Notitie:
Relaties met harde problemen hebben meestal ook te maken met zachte problemen, bijvoorbeeld in communicatie.

Stap 3. Wat zijn jouw bezwaren om aan de relatie te werken:

Voorbeelden van bezwaren:

 - Partner kan niet veranderen;
- We passen niet bij elkaar;
- Het gevoel is weg;
- We hebben al relatietherapie gehad;
- Ik heb iemand anders gevonden;
- We zijn om een verkeerde reden bij elkaar gekomen.

Nu ga je iedere stap evalueren

Stap 1. Behoefte in kaart brengen

Wat is jouw behoefte? Wat zijn je grenzen, wat zijn je deal-brekers?

Als je de behoefte in kaart hebt gebracht, dan stel je jezelf de vraag: kan ik mijn behoefte veranderen?

Antwoord: Waarschijnlijk niet. Sterker nog, het is de vraag of het wel zo gezond zou zijn om je behoeften te minimaliseren of te veranderen.


Stap 2. Omschrijf het probleem

Welke zaken ervaar je in de relatie als een probleem?

Nadat je de problemen hebt benoemd, dan stel je jezelf de vraag: kan ik het probleem niet meer als een probleem ervaren?

Antwoord: Waarschijnlijk niet. Als jij pijn hebt dan heb je pijn. En het is waarschijnlijk niet verstandig om jezelf te forceren om de pijn niet meer te voelen of je grenzen op te schuiven.


Stap 3. Bezwaren in kaart brengen

Breng je bezwaren in kaart en stel jezelf de vraag: kan ik aan mijn bezwaren werken?

Antwoord: Je bezwaren zijn eigenlijk het deel waarin je meer flexibiliteit hebt. En waarbij je jezelf kritische vragen mag en zelfs moet stellen om de realiteit niet uit het oog te verliezen.

Hieronder zijn een paar voorbeelden van hoe jij met je bezwaren kan werken. Voel je vrij om vragen toe te voegen of te verwijderen.


Bezwaar: Partner kan niet veranderen

Kritische vragen aan jezelf:

- Waarom weet ik zo zeker dat mijn partner niet kan veranderen?
- Probeer ik niet voor God te spelen en de toekomst te voorspellen?

Een nieuwe houding zou kunnen zijn:

‘’Ik maak me zorgen dat mijn partner niet kan veranderen, en ik baseer mijn houding op de ervaringen in de relatie. Maar ik kan nooit met zekerheid weten wat de capaciteiten van het menselijk hart zijn, ook niet die van mijn partner. ‘’

Bezwaar: We passen niet bij elkaar


Kritische vragen aan jezelf:

- Passen we niet bij elkaar of heb ik / hebben we niet genoeg vaardigheden om met elkaars verschillen om te gaan?
- Hoelang zijn we bij elkaar? Als we al best een poosje bij elkaar zijn, maar de verschillen nu pas een deal-breker zijn geworden, waarom gebeurt dit dan nu pas?

Een nieuwe houding zou kunnen zijn:

Als we al heel lang bij elkaar zijn en de verschillen nu pas een deal-breker zijn geworden, wil ik eerst onderzoeken of mijn / onze manier van communicatie een rol speelt in hoe ik de verschillen ervaar? En is het wellicht mogelijk dat ik niet weet hoe ik om moet  gaan met de  verschillen die er tussen ons zijn?

Er kunnen natuurlijk ook harde problemen in de relatie aanwezig zijn, onder andere psychische problemen of verslavingen. En het is uiteraard onverstandig om je grenzen daarin niet te bewaken. Als er in de relatie alleen zachte problemen aanwezig zijn, dan mag je gerust een vrij kritische blik op je bezwaren werpen.

Bezwaar: Mijn gevoel is weg

Kritische vragen aan jezelf:

- Zijn er harde of zachte problemen in mijn relatie?
- Hoe heb ik zelf bijgedragen aan het feit dat mijn gevoel weg is gegaan? (Notitie: deze vraag geldt alleen bij zachte problemen of bij de harde problemen die jij zelf in de relatie hebt geïntroduceerd.)

Een nieuwe houding zou kunnen zijn:

Zou ik willen dat ik de muren om mijn hart heen kon laten zakken? Als ik een toverstok had, zou ik dan willen dat mijn relatie kon worden hersteld?

Bezwaar: Relatietherapie al gehad/ Partner wil geen therapie


Kritische vragen aan jezelf:

- Hoeveel sessies relatietherapie hebben we gehad? (2-3 is te weinig om een substantieel verschil te kunnen zien.)
- Was de therapeut gespecialiseerd in het type probleem dat jullie hebben gepresenteerd? Niet alle therapeuten werken bijvoorbeeld met koppels, en doen dat alleen als een aanvulling op werken met individuen. Vergelijk het met geneeskunde: als je een hartchirurg nodig hebt, dan ga je niet naar een chirurg, je gaat naar een chirurg die zich specialiseert in jouw probleem. Hetzelfde geldt voor relatieproblemen: zoek een specialist die zich in jullie problematiek heeft gespecialiseerd en kies niet zomaar een therapeut, psycholoog of een coach.
- Heb ik aan mijn partner duidelijk gemaakt dat ik relatietherapie nodig vind, of heb ik na een paar keer praten over hoe ongelukkig ik ben, het hele onderwerp opgegeven?

Een nieuwe houding zou kunnen zijn:

- Ik zie in dat ik niet duidelijk naar mijn partner heb gecommuniceerd hoe kritisch ik de situatie ervaar. En ik moet beter aangeven wat mijn behoeften en grenzen zijn.
- Ik zie in dat ik / mijn partner niet klaar was voor therapie, maar nu sta ik / mijn partner op een hele andere plek en dat kan een groot verschil maken in het therapieproces.

Bezwaar: Ik heb iemand anders / beters gevonden


Kritische vragen aan jezelf:

- Wat is de reden waarom je je huidige relatie niet meer wil?
- Wat is jouw bijdrage aan de problemen in je huidige relatie? (Notitie: deze vraag geldt alleen bij zachte problemen of bij harde problemen die jij zelf in de relatie hebt geïntroduceerd.)
- Wat heb je gedaan om de huidige relatie te verbeteren en te herstellen?
- Heb je aan je aandeel gewerkt om de huidige relatie te verbeteren?

Een nieuwe houding zou kunnen zijn:

- Ik zie in dat ik consequent beetje bij beetje mijn hart voor mijn partner heb afgesloten, door niet duidelijk te zijn in wat mijn grenzen zijn. Als ik mijn hart in een relatie kon afsluiten, wat is dan de garantie dat ik dit in de volgende relatie niet weer ga doen, tenzij ik mijn stijl van communicatie ga aanpassen? En als ik mijn stijl van communicatie kan aanpassen, wat houdt me dan tegen om dit in de huidige relatie al een kans te geven?   

De kinderen

Als je er door vragen aan jezelf te stellen helemaal niet uit kan komen, stel jezelf dan het volgende voor. Stel je voor dat je kinderen, als ze volwassen zijn, jou een vraag stellen: ‘Pap/ mam, wat heb je gedaan om ons gezin bij elkaar te houden? Heb je er alles aan gedaan om de relatie met papa/mama te herstellen?’. 

Wanneer de bezwaren en de kritische vragen even veel wegen

Als bij het stellen van de kritische vragen aan jezelf je behoefte om die vragen te onderzoeken groter is dan je behoefte om uit elkaar te gaan, dan kan je beter eerst de vragen onderzoeken, voordat je een definitief besluit neemt.

Als beide behoeften even groot zijn, de behoefte om de vraag te onderzoeken en de behoefte om uit elkaar te gaan, stel jezelf dan een paar extra vragen:

- Is het mogelijk dat de relatie zal veranderen, als jij je gedrag gaat aanpassen?
- Wat zou er in je relatie gebeuren, als jij je grenzen beter leert stellen en je aan je partner duidelijk maakt dat hij of zij jou zou kunnen verliezen, als er niets verandert?
- Of als jij je tederder en zachter gaat opstellen om je partner te motiveren om op een andere manier op je te reageren, wat zou er dan gebeuren?
- Wat is de geschiedenis van jullie relatie, en wat zijn de kansen dat je partner je duidelijke grenzen niet serieus zal nemen?

Je moet al je bezwaren goed evalueren en als de bezwaren en de kritische vragen even zwaar voor je wegen, dan moet je sommige van je bezwaren veranderen. Er is geen andere weg.

Het goede nieuws is dat veel bezwaren niet per se waar hoeven te zijn. Bezwaren reflecteren vaak onze angsten, onrust en onzekerheden – en niet zo vaak feiten of koude analyses.

Dilemma’s kunnen uiteindelijk alleen worden opgelost door zaken, vragen en feiten op een rij te zetten en ze te analyseren. Alleen luisteren naar je gevoel is meestal niet voldoende.